Bij gelegenheid van de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2022 hebben wij de verkiezingsprogramma's geanaliseerd op het klimaatbewustzijn van de politieke partijen.
Voor een deel heeft de lokale politiek te weinig kennis van zaken, vinden wij. Ook gebruiken partijen allemaal andere termen, waardoor een goed oordeel lastig te geven is. De confessionele partijen als SGP, ChristenUnie en het CDA komen er niet slecht vanaf. Traditioneel hanteren deze partijen het rentmeesterschap, dat moet waken over hetgeen God geschapen heeft. Aan de andere kant staan VVD en SP. Die twee partijen zeggen weinig over klimaatverandering. De andere partijen zitten er tussenin.
Zoals bekend is de onderliggende oorzaak van de klimaatcrisis de wereldwijde temperatuurstijging. Die temperatuurstijging ontstaat door grote hoeveelheden CO2 in de atmosfeer, waardoor de warmte van de zon minder kan worden weerkaatst door de aarde en die zo onder die CO2-deken blijft zitten. CO2 heet daarom ook wel broeikasgas. Het maakt van de aarde een broeikas. De CO2-uitstoot is het afvalproduct van verbranding van fossiele brandstoffen als kolen, olie en gas. Deze fossiele brandstoffen zijn de bronnen voor energie en warmte. De jaarlijkse uitstoot is vanaf de industriële revolutie, zo’n 150 jaar geleden, aanzienlijk gegroeid.
Om het probleem van de verdere opwarming op te lossen moet de CO2-uitstoot van de wereld omlaag. De wereldleiders hebben in 2015 in Parijs afgesproken die opwarming onder de 2 graden te houden en te streven naar 1,5 graad opwarming sinds 1990. Minder of geen CO2 uitstoten betekent dus andere bronnen gebruiken voor onze energiebehoefte die dan geen CO2 uitstoten. Die overschakeling op andere CO2-vrije energiebronnen heet energietransitie.
Energiebronnen die geen CO2 uitstoten zijn onder meer zonne-energie, windenergie, getijdenenergie en kernenergie. Zonne-energie, windenergie en getijdenenergie laten ook geen andere afvalstoffen over. Kernenergie geeft radioactief kernafval. Om die reden wordt energie uit zon, wind en getijden duurzaam genoemd en kernenergie niet.
Dat omdenken willen wij bereiken met bewustwording. Vandaar ook de peilschaal op de witte silo in Zierikzee en de animatie met vijftienhonderd leerlingen, die naar de klimaattop in Glasgow is gezonden. En nu de politiek nog dus. Vandaar dat alle verkiezingsprogramma’s zijn bekeken.
Uit die analyse blijkt dat de partijen de begrippen klimaat, energie en duurzaamheid door elkaar gebruiken. De verkiezingsprogramma’s wijden de meeste tekst aan duurzaamheid. Met name voor de confessionele partijen, CDA, SGP en de ChristenUnie, is dat een belangrijk thema gezien hun opvattingen over het rentmeesterschap over deze aarde. De ChristenUnie heeft daarnaast betrekkelijk veel aandacht voor de energietransitie.
Het begrip CO2 kom je alleen tegen bij de linkse partijen GroenLinks, SP, D66 en PvdA. GroenLinks is de enige partij die het terugdringen van CO2 als uitgangspunt van denken kiest en wijdt daar in vergelijking tot de andere linkse partijen de meeste tekst aan. Aan specifieke klimaat-gerelateerde onderwerpen zoals warmte, wind en zon, zijn slechts een beperkt aantal alinea’s te vinden in de verkiezingsprogramma’s.
Als partijen over ‘warmte’ spreken, gaat het vooral over aardwarmte. Alleen Leefbaar Schouwen-Duiveland en GroenLinks behandelen het als ruimteverwarming, zoals bedoeld in de Transitievisie Warmte. Het begrip leeft weinig tot niet in de verkiezingsprogramma’s. De meeste partijen willen zonnepanelen zoveel mogelijk op daken en zo weinig mogelijk op de grond. Voor zonneparken is draagvlak belangrijk.
De partijen hebben weinig tot geen aandacht voor windenergie. De SGP heeft daarover nog de meeste gedachten. Partijen brengen het begrip klimaat, voor zover dat in hun verkiezingsprogramma voorkomt, vooral in verband met aanpassing aan klimaatverandering en met zorgen om zoet water voor de landbouw. De SGP heeft daarover nog de meeste ideeën. Deze partij ziet ook het belang om inwoners te betrekken bij de regionale vertaling van het klimaatakkoord. Over alle thema’s samen zijn de VVD en de SP het minst uitgesproken in vergelijking tot de andere partijen. Al met al hebben SGP en ChristenUnie hun gedachten over klimaatverandering en wat daartegen te doen nog het meeste uitgewerkt.